'Chỉ có thuyền mới hiểu, biển mênh mông nhường nào, chỉ có biển mới biết, thuyền đi đâu về đâu…' Những vần thơ lãng mạn của thi sĩ Xuân Quỳnh đã được nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu phổ nhạc. Bài hát “nằm lòng” đối với bao thế hệ giáo viên, sinh viên Trường Cao đẳng Hàng Hải I và chúng tôi xin được dẫn lời bài hát này trong tiêu đề bài viết nhân một ngày đặc biệt - Ngày của các thuyền viên.
Ngành Hàng hải cũng như các ngành nghề khác tạo ra sức mạnh, những giá trị kinh tế đóng góp không chỉ cho mỗi Quốc gia, cho đời sống xã hội của quốc gia đó mà chính những đóng góp này đã thúc đẩy và phát triển chung cho kinh tế toàn cầu.
Minh chứng cho tầm quan trọng và khẳng định mức độ ảnh hưởng, vị thế quan trọng của ngành Hàng hải chúng ta có thể nhớ tới vụ việc con tàu chở hàng Ever Given (của Công ty vận chuyển Evergreen) bị mắc cạn trên kênh đào Suez. Chỉ ít ngày bị mắc cạn nhưng những thiệt hại về kinh thì vô cùng lớn, giá cả các mặt hàng bị tăng vọt, kinh tế thế giới cũng “nghiêng ngả” theo.
Ngành Hàng hải Việt Nam với sự đóng góp của thuyền viên đã góp một phần lớn trong sự nghiệp phát triển nền kinh tế thế giới cũng như giá trị ảnh hưởng của lực lượng lao động này đến cộng đồng xã hội. Tuy nhiên, có thể còn nhiều người còn chưa biết đến sự quan trọng và những đóng góp thầm lặng này. Họ - những người thuyền viên đã trực tiếp bám tàu, bám biển lênh đênh hàng tháng dài với sóng dữ, với những cơn “sơn sóng” và đằng đẵng xa nhà. Họ - những người thầy trong công tác giảng dạy của một ngành đặc thù vẫn âm thầm truyền tải kiến thức, đào tạo lên hàng ngàn thuyền viên sẵn sàng đối mặt, chiến thắng những con sóng dữ...
Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO) đã Quyết định lấy ngày 25/6 hàng năm là “Ngày thuyền viên - Day of Seafarer”. Đây là một sự tôn vinh, công nhận đầy đủ và sự biết ơn sâu sắc tới sự đóng góp, sự hy sinh mà thuyền viên phải chịu do thời gian dài sống và làm việc trên biển xa cách gia đình và bạn bè.
Để nói về họ, nói về ngành Hàng hải, nhân kỷ niệm ngày thuyền viên Thế giới 25-6, chúng ta hãy nghe đôi điều tâm sự đến từ những người trong ngành, những con người của biển sẽ càng thêm yêu, thêm mến phục họ.
Thuyền trưởng Thái Văn Khoa trên bục giảng...
Cao đẳng Hàng hải I là một ngôi trường khá đặc biệt, từ thầy hiệu trưởng là một “thuyền trưởng” dạn dày kinh nghiệm đến những người cán bộ, giảng viên đều là “những người đi biển”.
“Cuộc đời là những chuyến đi” - câu nói ấy thật đúng với những người thầy giáo, người thuyền viên này, bởi phải có kiến thức đi biển, đem những kiến thức, kinh nghiệm thực tế điều khiển những con tàu vượt đại dương để giảng dạy cho sinh viên. Đó là yêu cầu bắt buộc đối với bất cứ cán bộ, giảng viên nào thuộc ngành đi biển.
Với thầy giáo, Thuyền trưởng Thái Văn Khoa (Phó Trưởng khoa Điều khiển tàu biển của trường Cao đẳng Hàng hải I), ngành Hàng hải với thầy không chỉ đơn thuần là một công việc. Vất vả lắm, khó khăn cũng nhiều, mà nỗi nhớ khi xa gia đình chẳng mấy khi vơi, thế nhưng, thầy Khoa vẫn chọn cho mình con đường đó vì nó đã trở thành cuộc sống thứ hai mà thầy không thể nào rời xa được.
Gần 20 năm công tác tại trường thì một nửa thời gian thầy lênh đênh theo những chuyến hải trình để thực hiện nhiệm vụ của Nhà trường phân công. Và bài giảng trong mỗi giờ lên lớp của thầy được thổi hồn bằng kinh nghiệm của những tháng ngày bôn ba khắp các đại dương, châu lục ấy.
Bên thềm ngày “Thuyền viên thế giới”, thầy Khoa tâm sự: Năm 2021 là một năm nhiều biến động, đặc biệt là với ngành Hàng hải. Chúng ta hẳn không thể quên sự kiện ngày 23/3/2021 khi siêu tàu Ever Given bị mắc cạn và chắn ngang toàn bộ kênh đào Suez. Với thiệt hại kinh khủng khoảng 9,6 tỉ USD mỗi ngày - tương đương 400 triệu đô mỗi giờ, và 6,7 triệu đô mỗi phút, cả thế giới đã gần như đã thức tỉnh về tầm quan trọng của ngành vận tải biển.
Tổng thư ký ICS (văn phòng vận tải biển quốc tế) đã nói “Chúng tôi hy vọng sự cố này sẽ nhắc nhở các Chính phủ về vai trò quan trọng của những người đi biển và vận tải biển trong việc duy trì nguồn cung ứng cho toàn thế giới".
Thầy giáo Thái Văn Khoa trên biển.
Chia sẻ với chúng tôi về phương diện một người thầy trong ngành đi biển, thầy Khoa cho biết: “Ngành hàng hải là một ngành rất đặc thù, nhiều khó khăn hiểm nguy nhưng cũng rất lãng mạn. Và vai trò của người thầy trong ngành hàng hải thì càng đặc thù hơn. Bằng cấp, nghiên cứu lý thuyết rất quan trọng nhưng chỉ là thứ yếu trong ngành này. Bản thân người thầy nếu không giỏi, không thực hành nhuần nhuyễn, không có thực tế, thì không thể làm cho sinh viên hứng thú, nắm vững thực hành môn học đó. Không có thầy giáo giỏi thì không thể có những người đi biển có chất lượng. Cái tâm của người thầy cùng với lòng yêu nghề đi biển là một động lực truyền lửa cho sinh viên, ngay khi các em mới vào trường chưa biết môi trường nghề nghiêp của mình ra sao trong tương lai".
Nhắc đến ngành, nhắc đến biển, ánh mắt thầy Khoa như lấp lánh niềm vui nhưng đầy sự khiêm tốn: “Bản thân tôi luôn tự hào vì mình đã đóng góp được một phần dù rất nhỏ trong ngành Hàng hải. Không chỉ với vai trò là một người thuyền trưởng, mà còn với vai trò là một người thầy. Nhân ngày thuyền viên thế giới, xin được tôn vinh và gửi tới thế hệ các anh em thuyền viên sự biết ơn sâu sắc! Cảm ơn các thế hệ thuyền viên đi trước đã viết nên lịch sử đáng tự hào của ngành Hàng hải Việt Nam và thế giới. Cảm ơn thế hệ thuyền viên hiện tại - những người anh hùng thầm lặng của nền kinh tế toàn cầu cũng như cuộc chiến chống Covid trên toàn thế giới. Và chúng tôi, những người thầy- những người đi biển sẽ cố gắng bồi dưỡng, rèn luyện, tạo điều kiện tốt nhất cho sinh viên ngành đi biển - những thuyền viên tương lai - những người sẽ điều khiển cho con tàu Việt Nam vươn tầm quốc tế”.