Nghiên cứu Khoa học > Tin tức
Vai trò của hoạt động khoa học công nghệ trong đào tạo, huấn luyện nguồn nhân lực hàng hải tại trường Cao đẳng Hàng hải I (25/5/2015) (27/05/2015)
Trong công tác đào tạo tại các trường đại học, cao đẳng ở nước ta hiện nay, NCKH được xem là một trong những yếu tố quan trọng trong việc nâng cao chất lượng...
Trong công tác đào tạo tại các trường đại học, cao đẳng ở nước ta hiện nay, NCKH được xem là một trong những yếu tố quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo, tạo ra nguồn nhân lực đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của xã hội. NCKH có tầm quan trọng đặc biệt trong giáo dục đại học vì không những góp phần nâng cao chất lượng đào tạo mà còn tạo ra những tri thức mới, sản phẩm mới phục vụ cho sự phát triển của đất nước, của nhân loại. Với tầm quan trọng như vậy, Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2, Ban Chấp hành TW khóa VIII của Đảng Cộng sản Việt Nam đã nêu: "Các trường đại học phải là các trung tâm nghiên cứu khoa học, công nghệ, chuyển giao và ứng dụng công nghệ vào sản xuất và đời sống"
Để khoa học, công nghệ đáp ứng được nhu cầu phát triển của đất nước, giảng viên tại các trường đại học, cao đẳng phải là lực lượng nòng cốt trong việc nghiên cứu và ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào mọi lĩnh vực của đời sống hàng ngày. Tại quyết định số 418/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 11/4/2012 về Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ giai đoạn 2011-2020 đã chỉ rõ: "Phát triển khoa học công nghệ cùng với giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt để phát triển đất nước nhanh và bền vững. Khoa học và công nghệ phải đóng vai trò chủ đạo để tạo bước phát triển đột phá về lực lượng sản xuất, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước".
Trong bối cảnh thế giới phẳng, với mức độ giao lưu và hội nhập quốc tế và khu vực trên từng ngành nghề, đặc biệt là ngành hàng hải, trường Cao đẳng Hàng hải I luôn phấn đấu hướng tới mục tiêu "Nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ trong đào tạo, huấn luyện là con đường nhanh nhất, hiệu quả nhất để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực hàng hải cho đất nước”.
Là một trong các trung tâm đào tạo, huấn luyện có uy tín về hàng hải, nằm trong danh sách các cơ sở đào tạo huấn luyện được Tổ chức Hàng hải quốc tế (International Maritime Organization - IMO) công nhận và xếp hạng, trường Cao đẳng Hàng hải I (Maritime College No.I) được nâng cấp theo Quyết định số 661/QĐ-BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày 01/02/2007 trên cơ sở trường Công nhân Kỹ thuật đường biển thành lập ngày 4/5/1972, theo Quyết định số 889/QĐ/TC-BGTVT của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải.
Là một trường cao đẳng trực thuộc Cục Hàng hải Việt Nam, Bộ Giao thông vận tải đóng trên địa bàn thành phố cảng Hải Phòng – một trung tâm dịch vụ hàng hải lớn nhất trong Khu vực phía Bắc, hoạt động NCKH không chỉ nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển đội ngũ của nhà trường, mà còn nhằm góp phần phát triển các mục tiêu kinh tế - xã hội thành phố Hải Phòng và các tỉnh ven biển phía Bắc.
Để hoàn thành tốt sứ mệnh của mình, trong những năm gần đây, song song với việc giảng dạy, trường Cao đẳng Hàng hải I đặc biệt quan tâm đến hoạt động NCKH, bởi lãnh đạo trường sớm xác định được đây là hai yếu tố nòng cốt để đánh giá chất lượng của nhà trường và đây cũng chính là hai nhiệm vụ trọng tâm của giảng viên. Hai hoạt động có mối quan hệ hữu cơ, cơ bản chiến lược của nhà trường, trong đó việc giảng viên, sinh viên trong nhà trường tích cực tham gia các hoạt động NCKH là một trong những biện pháp thiết yếu để hướng đến nâng cao chất lượng đào tạo, huấn luyện đáp ứng tốt hơn nhu cầu ngày càng cao của ngành hàng hải – một ngành có tính hội nhập quốc tế cao. Do vậy, có thể khẳng định rằng, cùng với hoạt động giảng dạy, NCKH là thước đo năng lực chuyên môn của giảng viên.
Để nâng cao năng lực NCKH của cán bộ giảng viên đồng thời đáp ứng nhu cầu đào tạo nhân lực, nhà trường đã chú trọng các vấn đề sau:
Thứ nhất: Xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên của nhà trường
Công tác xây dựng và phát triển đội ngũ có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc đẩy mạnh hoạt động NCKH trong nhà trường. Vì vậy nhà trường đã xây dựng lộ trình và biện pháp để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ giảng viên đáp ứng yêu cầu giảng dạy và NCKH. Trong các năm qua, số lượng cán bộ giảng viên có trình độ cao của nhà trường không ngừng tăng cao. Đến năm 2014, nhà trường đã đạt được trên 50% cán bộ giảng viên có trình độ sau đại học (trong đó có 01 tiến sĩ, 03 người đang thực hiện nghiên cứu sinh).
Thứ hai: Xây dựng cơ chế khuyến khích giảng viên nghiên cứu, thực hiện đề tài NCKH, đặc biệt chú trọng đề tài có tính ứng dụng cao
NCKH có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với giảng viên, giúp giảng viên có điều kiện đào sâu hơn, nắm bắt chặt chẽ hơn kiến thức chuyên môn mà mình đang trực tiếp giảng dạy, kịp thời điều chỉnh, bổ sung những nội dung kiến thức chưa phù hợp với thực tế trong bài giảng của mình. Người giảng viên tham gia NCKH một mặt vừa củng cố lại kiến thức chuyên môn của mình, mặt khác vừa có điều kiện mở rộng, hiểu biết nhiều hơn những kiến thức từ các chuyên ngành khác; quá trình thực hiện các hoạt động NCKH là cơ hội tốt để giảng viên có môi trường, cơ hội bồi dưỡng năng lực NCKH; thông qua việc NCKH, sẽ tăng thêm sự hiểu biết về ngành nghề, góp phần hình thành và bồi dưỡng tình cảm nghề nghiệp cho giảng viên, đồng thời NCKH tạo điều kiện cho giảng viên tìm ra phương pháp giảng dạy có hiệu quả nhất.
Chính vì những lý do đó, trong những năm qua hoạt động NCKH của nhà trường đã có nhiều khởi sắc: Trong năm học 2013-2014 và 2014 -2015, cán bộ giảng viên của nhà trường đã thực hiện thành công: 02 đề tài cấp bộ, 45 đề tài cấp trường, trong đó có 02 đề tài ứng dụng phục vụ hoạt động hàng ngày, đó là: Xây dựng phần mềm quản lý công việc qua mạng và phần mềm khảo sát. Trong học kỳ II năm học 2014-2015, dự kiến tiếp tục thẩm định 27 đề tài cấp trường.
Thứ ba: Tạo cơ hội để sinh viên có cơ hội tham gia NCKH
NCKH của sinh viên là một nội dung quan trọng trong chiến lược đào tạo nguồn nhân lực của nhà trường, thực hiện nguyên lý giáo dục của Đảng "Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường gắn liền với xã hội" góp phần nâng cao chất lượng đào tạo toàn diện. Để đẩy mạnh hoạt động NCKH của sinh viên, Đoàn TNCS HCM nhà trường đã tổ chức các Lễ phát động sinh viên NCKH; động viên, khuyến khích sinh viên tham gia các Hội thảo sinh viên NCKH các trường Kinh tế toàn quốc. Qua đó khuyến khích động viên sinh viên nghiên cứu, báo cáo chuyên đề và giao lưu với sinh viên các trường để có cơ hội trao đổi về phương pháp, kinh nghiệm học tập, nghiên cứu đề tài, viết chuyên đề, tiểu luận, luận văn tốt nghiệp; nghiên cứu trao đổi nội dung các môn học cơ bản….nhằm giúp sinh viên nắm chắc kiến thức và phương pháp NCKH, phát huy tính năng động, sáng tạo, khả năng nghiên cứu khoa học độc lập, hình thành năng lực tự học cho sinh viên.
Thứ tư: Tăng cường cơ sở vật chất cho hoạt động NCKH
Ngoài yếu tố con người, thì cơ sở vật chất cũng là một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy các hoạt động NCKH của giảng viên và HSSV. Xác định được tầm quan trọng của các trang thiết bị phục vụ hoạt động NCKH, trong những năm qua, được sự hỗ trợ của ngân sách nhà nước, nhà trường đã đầu tư kinh phí mua sắm, lắp đăt Phòng thí nghiệm Điện – Điện tử; phòng Cơ – Khí – Thuỷ lực và Phòng thí nghiệm kiểm tra – kiểm định không phá huỷ. Những trang thiết bị này đã hỗ trợ rất tốt, hiệu quả đối với hoạt động NCKH của các khoa chuyên môn trong nhà trường.
Với mục tiêu hoạt động NCKH của trường Cao đẳng Hàng hải I có bước phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, một số giải pháp thúc đẩy hoạt động NCKH cần được áp dụng nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực cho ngành hàng hải như sau:
Thứ nhất: Tuyên truyền nâng cao nhận thức của cán bộ giảng viên, HSSV trong nhà trường về vai trò là động lực then chốt của công tác nghiên cứu khoa học trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực hàng hải, tạo không khí thi đua lao động sáng tạo, nghiên cứu, ứng dụng nghiên cứu khoa học vào thực tế sản xuất và mọi lĩnh vực của nhà trường.
Thứ hai: Tăng cường cơ sở vật chất và kinh phí cho hoạt động nghiên cứu, không chỉ ở cấp trường, mà cần tìm kiếm thêm hỗ trợ kinh phí từ ngân sách của Nhà nước và các nguồn lực xã hội cho hoạt động nghiên cứu khoa học; tăng kinh phí cho các đề tài nghiên cứu và đầu tư thêm cho các phòng thí nghiệm phục vụ nghiên cứu. Việc duyệt dự toán kinh phí cần có sự lựa chọn và khách quan để các đề tài thực sự cần thiết và chắc chắn mang lại hiệu quả.
Thứ ba: Xây dựng chính sách thu hút, đãi ngộ, trọng dụng cán bộ nghiên cứu khoa học có trình độ cao, đặc biệt là cán bộ trẻ trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật và công nghệ; có cơ chế giao nhiệm vụ nghiên cứu khoa học cho cán bộ giảng viên; thành lập các nhóm nghiên cứu của sinh viên trong nhà trường.
Thứ tư: Đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ giữa các trường đại học, cao đẳng, viện nghiên cứu, doanh nghiệp, cá nhân trong và ngoài nước; tạo điều kiện cho giảng viên tham gia nghiên cứu khoa học có nhiều cơ hội tiếp xúc, tham gia những hoạt động nghiên cứu, Hội thảo ở các địa phương trong nước và các nước có nền khoa học, giáo dục phát triển; tham khảo một số mô hình trường đại học, cao đẳng ở một số nước trên thế giới; dành một khoản ngân sách riêng cho những giảng viên có kết quả nghiên cứu được công nhận rộng rãi ở trong nước và quốc tế.
Có thể nói, hoạt động nghiên cứu khoa học gắn liền với hiệu quả của giáo dục và đào tạo, đây là điều kiện hình thành cơ chế chính sách quản lý thích hợp đối với trường đại học, cao đẳng. Đây chính là yếu tố quan trọng tạo tiền đề để trường Cao đẳng Hàng hải I phát huy hơn nữa tính sáng tạo trong việc tham gia tích cực vào việc gắn kết chương trình giảng dạy với nghiên cứu khoa học, nhằm đào tạo nguồn nhân lực có kiến thức vững vàng, phát huy tính sáng tạo cho đất nước, cho ngành hàng hải thích ứng với môi trường mới của nền kinh tế tri thức, của ngành mang tính quốc tế hoá cao.
ThS. Vũ Thị Hải Vân - Trường Cao đẳng Hàng hải I